Een zwangerschap doorstaan
Onder de alleenstaande ouders waarvan de meerderheid (86%) mama’s zijn, zijn er vrouwen die hebben beslist alleen een al dan niet gewenste zwangerschap te doorstaan. Er bestaan in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest meerdere hulpmiddelen en diensten met als doel vrouwen te begeleiden tijdens hun zwangerschap en gedurende de eerste levensmaanden van de baby.
Uw rechten kennen
U vindt hier informatie over:
- Om meer te weten te komen over de rechten van alleenstaande ouders, klikt u hier
De bescherming van zwangere werkneemsters
Het Belgisch recht wil zwangere vrouwen beschermen, onder meer wanneer deze werken. Dit gebeurt door het nemen van meerdere maatregelen:
- Verbod om een zwangere vrouw te ontslaan: zodra ze haar zwangerschap aan haar werkgever heeft meegedeeld, mag een zwangere werkneemster niet worden ontslaan om redenen verbonden met haar gezondheidstoestand of fysieke toestand gedurende een periode die gaat tot één maand na het einde van het postnataal verlof .
- Bescherming van zwangere werkneemsters: de wetgeving voorziet ook dat bepaalde soorten activiteiten niet mogen worden verricht door zwangere vrouwen; ze voorziet ook dat werkgevers preventieve maatregelen treffen, onafhankelijk van de aanwezigheid van zwangere werkneemsters onder het personeel..
- Recht op afwezigheid: een werkneemster heeft het recht om op het werk afwezig te blijven om zich naar een prenataal onderzoek te begeven wanneer dit niet kan plaatsvinden buiten de kantooruren zonder dat dit haar vergoeding beïnvloedt.
- Na de bevalling heeft een werkende moeder recht op borstvoedingsverlof.
- Om meer te weten te komen over dit soort maatregelen, afspraak op de website van de FOD Werk
- Om meer te weten te komen over ouderschapsverlof, zie De verschillende beschikbare verloven
Prenataal zwangerschapsverlof
De komst van een kind zorgt onmiskenbaar voor heel wat verandering in het dagelijkse leven van zijn ouders. Een alleenstaande moeder heeft tijd nodig om te bekomen van de zwangerschap, om haar kind te leren kennen, om vertrouwd te raken met haar rol als ouder, enz. Daarom werd prenataal verlof in het leven geroepen. De mama heeft recht op 15 weken verlof voor of na de bevalling. Zwangere vrouwen hebben recht op 6 weken moederschapsrust, te nemen voor de bevalling. Aanstaande moeders kunnen vrij beslissen of ze al dan niet 5 van deze 6 weken overdragen tot na de bevalling. Eén week verlof moet verplicht worden opgenomen voor de bevalling.
Goed om weten: Sinds 1 maart 2020 worden de weken prenataal verlof voor loontrekkende en zelfstandige moeders door een wet van juni 2020 niet langer meer verkort wanneer zij ziekteverlof of een andere vorm van verlof moeten nemen dat niet is verbonden met hun zwangerschap. Voor deze nieuwe wet van toepassing werd, bestond er een systeem waarbij het aantal beschikbare dagen aan moederschapsverlof werd ingekort zelfs wanneer hun afwezigheid niet te maken had met hun zwangerschap!
- Voor meer info zie “De verschillende beschikbare verloven”
- Zie ook “Studeren”
Tijdens de zwangerschap is het reeds mogelijk om administratieve stappen te zetten om recht te hebben op financiële steun voor gezinshoofden waaronder de geboortepremie.
De geboortepremie
De geboortepremie is een eenmalige storting voor elke geboorte die onveranderd blijft voor eenoudergezinnen. Minstens twee maand voor de voorziene bevallingsdatum dient u de aanvraag in te dienen. De aanvraag kan zowel door de moeder als door de vader worden ingediend vanaf de zesde maand van de zwangerschap maar wordt systematisch aan de moeder gestort.
Indien uw kind reeds is geboren en de geboortepremieaanvraag niet werd ingediend, is het nog steeds mogelijk om deze aan te vragen tot 3 jaar na de geboorte van het kind (er dient dan een geboorteakte of een certificaat met de gezinssamenstelling te worden voorgelegd).
Goed om weten: Indien uw kind in het buitenland werd geboren, zal de premie worden gestort volgens de respectieve internationale richtlijnen.
Indien de moeder een miskraam krijgt, maar minstens 180 dagen zwanger was, kan ze aanspraak maken op de geboortepremie door de akte voor aangifte van een doodgeboren kind over te maken.
Goed om weten: Het bedrag van de premie varieert in functie van het aantal kinderen dat uw gezin telt.
- Om meer te weten te komen over deze hulpmiddelen zie “Alleen instaan voor de opvoeding en financiële last van uw kind” en de thema “Zorg dragen voor uzelf en voor uw gezin”
- Om meer te weten te komen over de rechten van de toekomstige ouders, afspraak hier
Diensten aangeboden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Langs Nederlandstalige kant biedt Kind & Gezin talrijke diensten en informatie aan voor de (toekomstige) ouders en professionals. Kind & Gezin geeft advies over voeding en gedrag en over de manier waarop de komst van een kind zo goed mogelijk kan worden voorbereid, onder meer waar en hoe bevallen.
Kind & Gezin biedt gratis consultaties aan om de zorg voor uw kind op te nemen tot de leeftijd van 3 jaar.
- Om meer te weten te komen over raadplegingen, afspraak op de website van Kind en Gezin
- Om meer te weten te komen over alle diensten die worden aangeboden door Kind en Gezin, klik hier
Kind & Gezin stelt ook informatieve brochures ter beschikking van haar leden
- Consultatiebureaus Kind & Gezin Brussel:
Antoine Dansaertstraat 94 – 1000 Brussel
Nieuwland 194 – 1000 Brussel. Tel. : 078 15 01 00
Nicolaystraat 7 – 1000 Brussel. Tel.: 02 201 80 84
De Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) bieden diensten aan voor de begeleiding en steun aan gezinnen en personen in moeilijkheden. Er is één OCMW per Brusselse gemeente en elk OCMW biedt gevarieerde diensten aan, aangepast aan zijn doelgroep.
- Om het OCMW van uw gemeente vinden kunt u terecht op de website van Brussels Plaatselijke Besturen
- Om toegang te krijgen tot de website van het OCMW van uw gemeente en de aangeboden diensten te raadplegen, klik hier
De Centra voor Gezinsplanning en de Centra voor Gezondheidsbevordering op School bieden ondersteuning en begeleiding aan voor personen die dit nodig hebben. Dit gaat van advies tot psychologisch consult.
De Centra voor Gezinsplanning oefenen volgende opdrachten uit:
- Luisteren, antwoord bieden en begeleiden van personen met affectieve, relationele, seksuele en administratieve problemen;
- Medische, psychologische, sociale en juridische consultaties;
- Opvolging van zwangerschappen en prenatale consultaties;
- Preventie- en informatiebeleid (contraceptie, zwangerschap, abortus (VZO), …).
- Om de centra voor gezinsplanning in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest terug te vinden surft u naar de website van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Goed om weten: Aangezien de prijs voor alleenstaande ouders geen rem mag zijn, bieden de Centra voor Gezinsplanning voor een lage prijs consultaties aan.
- De Centra voor Gezondheidsbevordering op School zorgen voor medische opvolging (met inbegrip van een gezondheidscheck-up), de strijd tegen overdraagbare ziekten, vaccinatie, gezondheidsbevordering. Het gaat om een gratis dienstverlening aangeboden door de overheid.
- Om de lijst met Centra voor Gezondheidsbevordering op School in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest terug te vinden, klikt u hier
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bieden verschillende structuren hun diensten aan voor toekomstige ouders, vooral voor toekomstige moeders. Een vrouw die haar zwangerschap alleen beheert en haar kind alleen opvoedt, kan zo genieten van de steun van meerdere structuren zoals:
- Opvangtehuizen voor toekomstige moeders of moeders met kinderen
- Zwanger in Brussel is een vereniging actief in de 19 gemeenten van Brussel die consultaties aanbiedt (voorbereiding en hulp bij bevalling), een psychologische begeleiding (enkel in het Nederlands en het Engels), zorgdiensten, workshops, enz.
- Zie website van de vereniging
Verrept-Dekeyserstraat 39 – 1080 Sint-Jans-Molenbeek
- De Vogelzang biedt hulp aan voor gezinnen en ouders (vrijwilligers en/of minderjarigen) die door hun kwetsbare situatie de familiale functies in gevaar dreigen te brengen met een bijzondere aandacht voor de relatie ouder-kind en voor de voorbereiding van de geboorte voor zwangere vrouwen.
- Zie website van de vereniging
Vogelzang 44 – 1150 Sint-Pieters-Woluwe. Uurrooster: maandag-vrijdag, 9-17 uur.
- Om alle diensten te lokaliseren die zijn verbonden met zwangerschap, kan u de kaart van Social Brussels raadplegen door de sector “Gezin”, “Kinderwens” te selecteren.
- Voor het lokaliseren van de dienstverlening verbonden met jonge kinderen kan u dezelfde kaart raadplegen door de sector “Jonge kinderen” te selecteren.
Nuttige links
Voor vragen over geboorte, voor en na, omvatten de websites van ONE langs Franstalige kant en Kind & Gezin langs Nederlandstalige kant talrijke informatie en tips. U vindt er zeker het antwoord op uw vragen.
Onderstaande lijst geeft een overzicht van de links naar de websites met informatie, advies en steun voor toekomstige ouders en ouders van jonge kinderen. Ze worden gerangschikt in functie van de levensfase:
Voor de geboorte
- “Jesuisenceinte.be” is een informatieve website die werd ontwikkeld door een groep jonge professionals die vrouwen die onverwacht zwanger werden en de vaders van het kind wil informeren over de beschikbare financiële, materiële, juridische en psychologische hulp.
- “Ikbenzwanger.be” is een website voor zwangere vrouwen met relevante informatie en advies voor toekomstige moeders.
ONE ontwikkelde brochures voor toekomstige ouders (FR):
Kind & Gezin stelt informatie en advies ter beschikking op zijn website:
Kind & Gezin ontwikkelt relevante brochures voor toekomstige ouders, zoals:
- Checklist : mijn 9 maanden
- Welke babyspullen heb ik nodig?
- Sociaal aspect van zwangerschap en geboorte
Na de geboorte
ONE ontwikkelde brochures voor ouders van zuigelingen en jonge kinderen (FR):
- Brochure met informatie over consultaties voor kinderen ;
- Brochure met informatie over de opleidingen bestemd voor vrijwilligers voor consultaties voor kinderen:
Sommige mama’s krijgen een zogenaamde baby blues (depressie na de bevalling) na de geboorte van hun kind.
- Voor meer info zie de websites van Kind & Gezin